στην υιοθεσία

Γονείς και παιδί στην υιοθεσία

    Τα τελευταία χρόνια άρχισε να γίνεται περισσότερο γνωστό το ζήτημα της υιοθεσίας και τα ζητήματά της. Υπήρχαν πάντα όμως στις δυο τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται οι γονείς να είναι πιο ανοιχτοί στο να το συζητήσουνε, ή τα ίδια τα παιδιά, με το δικό τους τρόπο, προετοιμάζουν και ωθούν τους γονείς για περισσότερη «ανοιχτότητα», γνώση και ευαισθησία. «Ανοιχτότητα» για να μπορούνε οι γονείς να το συζητάνε χωρίς «ταμπού», πιο ελεύθερα με το ίδιο τους το παιδί, γνώση διότι πάντα χρειάζεται κάποιος ειδικός που θα τους βοηθήσει σ΄ αυτόν τον δύσκολο αγώνα επίλυσης συναισθημάτων, και ευαισθησία διότι μόνο μέσα από βαθιά συναίσθηση, γονείς και παιδί θα αναπτύξουν υγιείς σχέσεις. Αναρωτιόμαστε αν όλα τα υιοθετημένα παιδιά χρειάζεται να δώσουν αυτόν τον άνισο αγώνα. Ναι, αν θέλουν να δημιουργήσουν μέσα τους υγιή πρότυπα, βαθιές ρίζες και γερά φτερά.

    Η υιοθεσία, αν την εξετάσουμε από όλες τις πλευρές, έχει και θετικά και αρνητικά χαρακτηριστικά. Τα θετικά είναι σε όλους λίγο ως πολύ γνωστά. Τα αρνητικά όμως, επειδή διακινούν δύσκολα και επώδυνα συναισθήματα, σπάνια τα παραδεχόμαστε. Ένα  επώδυνο συναίσθημα και πρωταρχικό είναι η απώλεια που συνοδεύει κάθε υιοθεσία, και όλες τις πλευρές της υιοθεσίας.

    Ξεκινώντας από τους φυσικούς γονείς είναι η απώλεια του βιολογικού απογόνου τους, η απώλεια ενός κομματιού του ίδιου του εαυτού τους. Για τους θετούς γονείς απώλεια είναι το γεγονός ότι δεν κατάφεραν να αποκτήσουν φυσικούς απογόνους, ότι το πρόσωπό τους δεν θα καθρεφτιστεί ποτέ στο παιδί τους, ότι η θετή μητέρα δεν βίωσε τους 9 μήνες της εγκυμοσύνης, δεν θήλασε ποτέ, ίσως και να μην το κράτησε τους πρώτους μήνες της ζωής του.

   

    Όσον  αφορά το παιδί, είναι η απώλεια των φυσικών του γονιών, η απώλεια του πρώτου βιώματος πως «κάπου ανήκει». Σπάνια συζητά και πιο σπάνια ακούει κανείς για τα ψυχικά τραύματα του υιοθετημένου παιδιού. Μένει κανείς στο γεγονός ότι το παιδί είναι τυχερό που βρήκε ανοιχτές αγκαλιές, γεμάτες δοτικότητα, στοργή και αγάπη, βρήκε σπίτι που θα το βοηθήσει να μεγαλώσει και να αναπτυχθεί σωστά, βρήκε ένα περιβάλλον που θα το «αγαπήσει» πιο πολύ από «οποιονδήποτε» άλλον, ακόμη και από τον ίδιο του το φυσικό γονιό.

    Κι έτσι είναι. Δεν το αρνείται κανείς. Είναι όμως και αυτό που προαναφέρθηκε ότι για να γίνει όλο αυτό, χρειάστηκε να συμβεί μια απώλεια και όσο αυτή την απώλεια την αρνούνται οι εμπλεκόμενοι τόσο το τραύμα του παιδιού γίνεται βαθύτερο και είναι πιο δύσκολο να εντοπισθεί από τους ανθρώπους του άμεσου περιβάλλοντός του. Ο James Gritter στο βιβλίο του The Spirit of Open Adoption γράφει: «Πρέπει να προσέξουμε, να μην απωθήσουμε, να μην δραματοποιήσουμε, άλλα και να μην εξωραΐσουμε τον πόνο που πηγάζει από την υιοθεσία. Είναι αληθινά βαθύς πόνος. Δεν είναι κάτι που σου συμβαίνει, ο πόνος είσαι εσύ.» Βέβαια δε νιώθουν όλα τα υιοθετημένα άτομα την απώλεια με τον ίδιο τρόπο ή στον ίδιο βαθμό. Η απώλεια βιώνεται από τον καθένα με τον δικό του τρόπο, και είναι απόφαση του καθενός αν και με ποιον τρόπο θα την επεξεργαστεί.

    Όσον αφορά τώρα τα παιδιά, τα τελευταία χρόνια οι θετοί γονείς ζητάνε, συχνά, βοήθεια ρωτώντας πώς θα γίνουν καλύτεροι γονείς για το παιδί που υιοθετήσανε, ποιες είναι οι δυσκολίες, «Γιατί το παιδί μου έχει αυτή τη συμπεριφορά; Τι πρέπει να κάνω;»

    Κατ’ αρχήν ας αποδεχθείτε το γεγονός της υιοθεσίας σαν μια πλούσια ευκαιρία και εμπειρία ζωής, που τα μόνα που έχει να σας μάθει είναι πώς να γίνετε καλύτεροι άνθρωποι, πώς να δίνετε αγάπη χωρίς να περιμένετε αντάλλαγμα, πώς να αποδέχεστε και να αντιμετωπίζετε με σεβασμό ολόκληρη την ταυτότητά σας, μα και ολόκληρη την ταυτότητα του παιδιού σας, πώς να δείχνετε κατανόηση και αποδοχή στα επώδυνα συναισθήματα.

    Ας παραδεχθείτε ότι κάποιες φορές στη ζωή χρειάζεται να ζητήσετε βοήθεια διότι μόνο μέσα από το μοίρασμα έρχεται η λύτρωση. Να θυμάστε ότι το παιδί σας παρατηρεί και ανυπομονεί να γνωρίσει πρώτα ποια είναι η θέση του μέσα στην οικογένεια σας, ποια πρέπει να είναι η συμπεριφορά του, ποιο είναι πραγματικά, ποιες είναι οι ρίζες του, αν επιτρέπεται να βιώσει την απώλεια με τον δικό του τρόπο, και όχι με τον δικό σας, αν τελικά εσείς δεν θα το εγκαταλείψετε ποτέ.

    Το παιδί ακόμη και όταν συμπεριφέρεται με άσχημο ή αυτοκαταστροφικό τρόπο, έχει ανάγκη τη βοήθειά σας. Ας δείξετε  κατανόηση και  ας το καθησυχάσετε. Φροντίστε να φέρετε σε επαφή το παιδί σας με άλλα υιοθετημένα παιδιά. Θα αρχίσουνε να νιώθουνε καλύτερα, και θα αρχίσουν να πιστεύουν ότι δεν είναι και τόσο διαφορετικά.

     Δείξτε στο παιδί σας ότι το εκτιμάτε. Είναι πολύ σημαντικό για το παιδί να γνωρίζει ότι το σεβόσαστε και το αποδέχεστε. Κάντε το παιδί σας να νιώσει ασφάλεια και σιγουριά όταν αποφασίσει να σας ρωτήσει για το γεγονός της υιοθεσίας του. Μοιραστείτε με το παιδί σας όλα τα δύσκολα συναισθήματα, το δικαιούται και το δικαιούστε, το έχει και το έχετε ανάγκη. Διαβεβαιώστε το σε κάθε συζήτηση γύρω από αυτό το ζήτημα – και όχι μόνο – ότι εσείς θα είστε για πάντα κοντά του, όσο περνάει από την ατομική σας ευθύνη.

Βασιλική Παπαδοπούλου, δασκάλα Τμ. Ένταξης